Podatnikom rozpoczynającym i prowadzącym działalność gospodarczą przysługuje prawo wyboru najkorzystniejszej dla nich formy opodatkowania podatkiem dochodowym.

Przy dokonywaniu wyboru możemy brać pod uwagę tylko formy opodatkowania przewidziane przez przepisy prawne dla określonych grup podatników. Podatek dochodowy jest podatkiem rocznym, więc zmiana wybranej formy opodatkowania na inną będzie możliwa dopiero wraz z początkiem następnego roku.

Przedsiębiorca nie będący osobą prawną może wybrać jedną z kilku form zapłaty podatku dochodowego:

  1. Kartę podatkową,

  2. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,

  3. Opodatkowanie wg stawki liniowej,

  4. Zasady ogólne (opodatkowanie wg skali)

Opodatkowanie według karty podatkowej polega na uiszczaniu stałej kwoty podatku ustalonej przez naczelnika urzędu skarbowego, niezależnie od wysokości osiąganych przychodów.

Opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym charakteryzuje się tym, iż opodatkowaniu podlega przychód niezależnie od „zyskowności” prowadzonej działalności.

Dwie pierwsze formy opodatkowania przewidziane są tylko dla niektórych rodzajów działalność oraz najkorzystniejsze są dla osób, które spodziewają się, że koszty związane z prowadzoną działalnością będą stosunkowo niewielkie. Istotnym mankamentem tych form opodatkowania jest brak możliwości korzystania z osobistych ulg podatkowych, jakie przysługiwałyby na zasadach ogólnych.

Opodatkowanie w formie podatku liniowego cechuje się jednolitą stawką podatkową (19%) niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu, więc jest szczególnie korzystne dla przedsiębiorców osiągających relatywnie wysokie dochody podatkowe (przekraczające I próg podatkowy). Brak możliwości korzystania z osobistych ulg podatkowych.

Jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o opodatkowaniu według jednej z trzech poprzednich form, to dotyczyć go będzie opodatkowanie wg zasad ogólnych. Opodatkowanie w tej formie cechuje się progresywną skalą podatkową – dwie stawki podatkowe 18% oraz 32% w zależności od wysokości uzyskanego dochodu. Forma ta daje możliwość korzystania ze wszystkich przewidzianych prawem osobistych ulg i odliczeń, w tym także ze wspólnego opodatkowania małżonków.